Makijaż to, jak sama nazwa wskazuje, jedna z podstawowych form fałszowania rzeczywistości (fr. maquiller – fałszować). Praktykowana od zarania dziejów do dziś odpowiada potrzebom ludzi do określania nie tyle swojego rzeczywistego statusu społecznego, co raczej aspiracji społecznych i kulturowych. Makijaż, stosowany pierwotnie zarówno przez kobiety jak i mężczyzn, początkowo był dopełnieniem obrzędów rytualnych, jednak z biegiem czasu zaczął być postrzegany jako nośnik wartości estetycznych i stylizacyjnych. W kulturze zachodniej to właśnie wizualne funkcje makijażu przetrwały wieki, poddając się modom i zmianom historycznym aż do dziś.
Bezsprzecznie jednym z benefitów wydarzeń społecznych i związanych z nimi przemian ostatnich 25 lat w Polsce jest fakt, iż możemy zintegrować się pod względem wyglądu i estetyki z kanonami piękna zachodniej cywilizacji. Co raz większa część z nas zwraca uwagę na to, w co się ubiera, jakie dobiera dodatki, ale też dba o wygląd swojego ciała – co w przypadku kobiet bardzo często przejawia się wykonywaniem makijażu. O tym, jak ważne jest to dla Polek, świadczy fakt, że 2/3 z nich maluje się przynajmniej kilka razy w tygodniu, zaś ponad połowa wykonuje makijaż codziennie lub prawie codziennie. Wartym podkreślenia jest, że wśród kobiet, które uczą się lub pracują (a więc mają zajęcia wiążące się z koniecznością wyjścia z domu i przebywania wśród innych osób) popularność nakładania make’upu jest jeszcze większa i sięga ponad 70%. Warto zwrócić uwagę, że najczęściej malowanie się przynajmniej kilka razy w tygodniu deklarują młode dziewczyny będące w wieku 15-18 lat (77%), a zatem w większości uczennice szkół ponadgimnazjalnych. To zasadnicza zmiana w porównaniu do okresu sprzed ustrojowej zmiany, gdy nastolatki malowały się zdecydowanie rzadziej.
To nie są błahe powody
O ważności tego codziennego zabiegu świadczą motywacje, jakimi kierują się panie nakładające makijaż. Trzy najpopularniejsze cele to: pewniejsze samopoczucie (56%), atrakcyjniejszy wygląd (55%) oraz ukrycie niedoskonałości urody (54%). Przy czym dwa pierwsze z nich zdecydowanie najczęściej są wskazywane przez najmłodsze kobiety (19-24 lata, odpowiednio: 73% i 75%). Chęć odmłodzenia się lub dodania sobie powagi, to bardzo rzadkie powody, dla których panie się malują (odpowiednio: 6% i 10%). Nie można zatem uznać tego zabiegu za błahą czynność, tylko za istotny rytuał, który pomaga kobietom w lepszym codziennym funkcjonowaniu wśród innych ludzi.
Funkcja społeczna
Za tym, że makijaż pełni również funkcję społeczną, przemawiają sytuacje, w których Polki z niego rezygnują. Mianowicie dzieje się tak przede wszystkim wtedy, gdy nie wychodzą z domu (71%) bądź, gdy są chore (74%) – a zatem, gdy nie przebywają w większym gronie osób. Uprawianie sportu (37%), urlop (26%) czy spóźnienie (22%) zdecydowanie rzadziej są powodem do niewykonania makijażu. Nic w tym dziwnego, wszak zazwyczaj są one sytuacjami społecznymi, a zatem dla wielu pań nie stanowią wystarczającego powodu, dla którego mogłyby nie pomalować się.
Pomimo istotnej funkcji, jaką odgrywa makijaż, większość (56%) malujących się Polek poświęca na jego wykonanie jednorazowo średnio do 10 minut, zaś co trzecia Polka potrzebuje na wykonanie go więcej czasu – nawet do 20 minut. Są również takie kobiety, którym make up zajmuje ponad 20 min. Czynność tę blisko połowa malujących się pań najczęściej wykonuje w domu, najczęściej w łazience, choć są takie osoby, które zazwyczaj malują się w szkole lub w pracy (22%), bądź w samochodzie (6%). To istotna specyfika tej czynności pokazująca, że zdecydowanie ważniejszy jest jej efekt, a zatem cechy funkcjonalne, niż okoliczności jej wykonania, bądź duża ilość czasu przeznaczonego na nią.
Ogromna różnorodność
Różnorodność kosmetyków wykorzystywanych do codziennego makijażu pokazuje, jak w różny sposób Polki podchodzą do niego. Otóż prawie każda z pań (91%) malujących się przynajmniej kilka razy w tygodniu korzysta z tuszu do rzęs, przy czym zdecydowanie częściej robią to młodsze (15-24 lata: 99%) niż starsze kobiety (25-50 lat: 86%). Natomiast pozostałe kosmetyki są stosowane rzadziej. Do najpopularniejszych należą podkład (61%), puder (56%), kredka do oczu lub eyeliner (52%).
Przy czym ten ostatni to zdecydowana domena kobiet w wieku 19-24 lata. Do wykonywaniu makijażu chętnie wykorzystywane są także cienie do powiek (47%), pomadka (44%) oraz błyszczyk do ust (43%). Jedna trzecia Polek malując się, stosuje korektor i róż do policzków, a co czwarta – krem ujednolicający skórę (tzw. kremy BB, kremy CC) i kredkę do brwi. Najrzadziej Polki wybierają bazy pod makijaż, rozświetlacze i bronzery (poniżej 20% wskazań).
Powrót do mężczyzn
Kończąc – warto zaznaczyć, iż najnowsze trendy pozwalają przypuszczać, że już wkrótce ważną gałęzią przemysłu kosmetycznego stanie się również obszar męskich kosmetyków kolorowych. Odpowiedzią na nierzadko sztucznie stymulowane zapotrzebowanie współczesnego mężczyzny mają być na razie sporadycznie wprowadzane na rynek jedynie w próbnych celach marketingowych korektory cery, żele bronzujące, podkłady a nawet pudry i czarne kredki do oczu. Tym samym historia makijażu zatacza koło, wracając do swoich pierwotnych odbiorców, potomków zadbanych, pięknych mężczyzn Egiptu, Babilonu i Grecji.
Ewa Piechór
Senior Project Manager w IIBR Sp. z o.o. (Grupa IQS)
Nota metodologiczna:
Badanie przeprowadzono w dniach: 20-21.08.2014 (w ramach IQS 96 – Omnibus online) metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) techniką Real Time Sampling (emisja ankiet na stronach internetowych). W badaniu wzięły udział N=453 Polki w wieku 15-50. © IIBR – Grupa IQS, wrzesień 2014.
[slideshare id=41250609&doc=raportpazdziernik20141-141107050733-conversion-gate01&type=d&h=1100]
